Review Swarovski BTX dubbeltelescoop.

In maart 2017 werd hij aangekondigd: de eerste moderne dubbeltelescoop, de BTX. Geheel gebaseerd op het ATX-concept. De ATX is een telescoop bestaande uit twee delen: een lens- en een oculairmodule. Nu is er een nieuw oculair met de naam BTX. Deze BTX is gemaakt om met twee ogen tegelijkertijd te kijken, net als bij een verrekijker. Dit geeft een geheel nieuwe kijk-ervaring. Als Vogelinformatiecentrum gingen we naar Oostenrijk om deze geweldenaar te testen. 

De ATX is er in vier varianten. Een ATX65 (schuine inkijk met een lens van 65 mm doorsnede), ATX85 (schuine inkijk met een lens van 85 mm doorsnede), ATX95 (schuine inkijk met een lens van 95 mm doorsnede) en de ATX115 (schuine inkijk met een lens van 115 mm doorsnede). Deze vier varianten zijn er ook met een STX aanduiding, hierbij staat de S voor Straight (rechte inkijk). Sinds deze modulaire telescoop op de markt is, is hij een groot succes. In vergelijking met alle andere telescopen steekt deze qua kwaliteit met kop en schouders er bovenuit. Dat mag ook wel want de prijs is ook hoger dan andere vergelijkbare (in diameter) telescopen. Kortom, Swarovski heeft met deze telescopenserie een nieuwe norm gesteld.

   

Nu is er opeens de BTX. Hiermee wordt de keuze nog groter. De BTX is eigenlijk een nieuwe oculairmodule. Het verrassende van deze nieuwe oculairmodule is, dat deze niet voor één oog is (zoals de ATX/STX) maar voor twee ogen. Voor het eerst is er dus een moderne telescoop waardoor je met twee ogen tegelijk kan kijken. Er zijn wel andere fabrikanten die een verrekijker hebben met een erg sterke vergroting maar dan is deze geheel dubbel uitgevoerd (zowel lens als oculair) en daardoor erg zwaar en weinig flexibel. Het concept van Swarovski is heel flexibel en geeft je veel keuzemogelijkheden; je kan nu kiezen uit verschillende oculairen en verschillende lenzen. Om u goed te kunnen adviseren zijn we met het gehele team van het Vogelinformatiecentrum naar de Swarovski-fabriek in Oostenrijk gegaan en hebben daar alle uitleg gekregen. Ook hebben wij deze telescoop in alle rust kunnen gebruiken en testen. Onze ervaringen willen we graag zo objectief mogelijk met u delen.

De feiten:

	BTX met 65 mm lens	BTX met 85 mm lens	BTX met 95 mm lens
Vergroting (x)	30x	30x	35x
Vergroting met de ME 1,7x converter ertussen	50x	50x	60x
Objectiefdiameter van de lens (lichtsterkte)	65 mm	85 mm	95 mm
Uittredepupil	2,2 mm	2,9 mm	2,7 mm
Eyerelief (maximale afstand tussen oog en lens zonder beeldverlies)	21 mm	21 mm	21 mm
Breedte van het gezichtsveld (beeldveld in meters op 1000 meter afstand)	38 meter	37 meter	32 meter
Close Focus (kortste afstand om scherp te stellen)	2,2 meter	3,8 meter	5,0 meter
Dioptrie correctie (linker en rechter oog gelijkstellen aan elkaar)	+/- 4	+/- 4	+/- 4
totale lengte van de telescoop	37,1 cm	40,4 cm	45,8 cm
Totale gewicht telescoop (oculair en lens samen)	2.195 gram	2.520 gram	2.760 gram
Waterdichtheid	gasgevuld tot 4 m waterdicht.	gasgevuld tot 4 m waterdicht.	gasgevuld tot 4 m waterdicht.
Adviesprijzen	€ 4.030,00	€ 4.770,00	€ 5.230,00
Adviesprijs van de BTX oculairmodule zonder lens	€ 2.990,00

De telescoop is begin maart 2017 op internet aangekondigd. Vanzelfsprekend verschenen er op internet diverse vooroordelen:

– deze telescoop is te zwaar;

– je gaat het zoombereik missen;

– het is geen echte dubbeltelescoop want de lens is enkel uitgevoerd, dus echte diepte kan je niet zien;

– het beeld is half zo lichtsterk als een ATX want je deelt het licht nu met twee ogen;

– zal wel erg duur zijn.

Mijn eerste ervaringen:

Ook ik had de BTX al op internet mogen bewonderen. Zoals ik gewend ben van Swarovski, viel op de foto’s direct de mooie vormgeving op. Natuurlijk is een mening over het uiterlijk subjectief, maar ik vind de telescoop mooi subtiel en compact vormgegeven. In het echt is hij toch weer iets groter dan de foto’s doen vermoeden. Maar niet te groot. De BTX-oculairmodule is 3,2 cm langer dan de ATX-module en 610 gram zwaarder. Maar bij een dubbeltelescoop denk je al snel aan een erg groot en lomp apparaat en dat is het zeker niet. Nu zie je direct dat het modulaire concept van de ATX geheel tot zijn recht komt. Mensen die de afgelopen jaren al geïnvesteerd hebben in een ATX-telescoop kunnen nu alleen het BTX-oculair aan te schaffen en hebben daarmee de keuze of ze met de dubbeltelescoop op pad gaan of met de enkele. De bestaande 65mm, 85mm, 95mm (en de later geintroduceerde 115mm) lenzen passen gewoon op de BTX-oculairmodule. De adviesprijs van het BTX-oculair is ruim 400 euro hoger dan het losse ATX-oculair. Overigens zijn de meeste prijzen op internet circa 10% lager dan de adviesprijzen die in bovenstaande tabel staan. Ook bij ons in het Vogelinformatiecentrum hanteren wij scherpe prijzen die vergelijkbaar zijn met de scherpste internetaanbieders.

Akkoord, de telescoop oogt wat groter en is wat zwaarder dan de ATX, maar hij kijkt wel heel erg fijn. Eenmaal goed ingesteld (daarover later meer) heb je eigenlijk net zo’n comfortabel beeld als door een uitstekende verrekijker, maar dan met een veel sterkere vergroting. Zoals uit de tabel blijkt, geeft de combinatie van de BTX-module met de 65mm en 85mm lens een vergroting van 30x en in combinatie met de 95mm en 115 mm lens maar liefst 35x. Tijdens de praktijktest heb ik de zoom geen moment gemist. Het feit dat je met twee ogen kijkt maakt de vergroting iets minder belangrijk. Het lijkt wel of je meer details ziet waardoor de behoefte van inzoomen minder wordt. Overigens levert Swarovski nu ook een teleconverter. Als je deze tussen de oculairmodule en de lens plaatst wordt je beeld nog eens met een factor 1,7 extra vergroot. Hiermee krijg je bij de BTX dus een vergroting van 50x of 60x. Dan heb je echt geen wensen meer om verder in te zoomen.

Het feit dat je geen oog meer hoeft dicht te knijpen is echt heel erg fijn. Als je veel ervaring hebt met telescopen, dan hou je vaak beide ogen open en concentreer je op het oog waarmee je door de telescoop kijkt. Mensen met minder ervaring knijpen vaak één oog dicht. Eigenlijk is beide, bij lang observeren, vermoeiend. Nu kijk je met beide ogen en dat is verrassend ontspannend. Naast dat het erg ontspannend is, zie je gewoon ook meer diepte dan met een ATX. Omdat je met twee ogen kijkt, zie je ook scherper. Dit is eigenlijk heel logisch. Kijk maar eens door één oog naar iets en dan met twee ogen, dan zie je dat het met twee ogen altijd net iets scherper is. Ook zie je meer diepte. Dit heeft niets te maken met of de telescoop één of twee lenzen heeft. In de telescoop wordt het beeld gesplitst naar twee ogen en onze ogen, c.q. hersenen, vertellen ons dat er een dubbel beeld is, dus zie je ook meer diepte.

Deze telescoop is uitermate geschikt voor mensen die niet dagelijks door een telescoop kijken en daardoor vaak moeite hebben om zich te concentreren op één oog. Verder is de BTX heel geschikt voor langdurig observeren en tellen. Voor zeetrek is hij uitermate geschikt. Hier zit je vaak langdurig, uren achtereen, te turen. Door deze telescoop wordt dat echt een feest. Voor zeetrek is de breedte van het beeld voldoende, al had het natuurlijk breder gemogen. Met de 95mm en 115 mm lens is het wellicht iets aan de krappe kant, want de vergroting is iets sterker. Maar met de 85mm lens erop is het zeer ontspannend kijken. Qua lichtsterkte doen de 95 en 85 niet heel veel voor elkaar onder. Pas onder extremere (donkere) omstandigheden en met de converter (die ook iets lichtsterkte kost) pakt de 95mm de winst. De 115 mm lens is wel zichtbaar lichtsterker, daardoor komt de 115mm lens ook scherper over. Dit is één van de voordelen van extra licht.

De telescoop in detail:

De lenzen zijn dus dezelfde als die worden aangeboden in combinatie met de ATX telescopen; wat dat betreft niets nieuws. Alles draait om de BTX-oculairmodule. Samenvattend: de BTX is iets groter, iets zwaarder dan de ATX -oculairmodule, heeft dubbel beeld waardoor je rustiger kijkt en een vaste 30x of 35x (afhankelijk van de lens) vergroting.

De module is in de bekende Swarovski kleuren (groen met zwart) afgewerkt. De rubberen huid is weer iets verbeterd en is gelijk aan die van de allernieuwste EL-verrekijkers: zacht en comfortabel. De module is te ontgrendelen door een ronde button aan de linker zijde. Door hierop te drukken ontgrendel je hem van de lens, nu nog een kwartslag draaien en hij komt los van de lens. Dit kan heel snel en dat is handig om de optionele teleconverter er snel tussen te kunnen plaatsen. Het loskoppelen is ook handig als je op reis gaat en je deze (of de ATX) telescoop wil meenemen in de handbagage. In twee delen zijn ze efficiënter op te bergen dan als één geheel.

Verder is de BTX-module voorzien van een voorhoofdsteun (die met een stelwiel heel soepel in te stellen is). De hoofdsteun is eventueel te verwijderen. Dit verwijderen gaat vrij gemakkelijk waardoor de kans op verlies groot kan zijn. Ik hoop dat Swarovski dit losse onderdeel, net als de oogschelpen, kosteloos als wisselproduct gaat aanbieden. Deze hoofdsteun lijkt overdreven maar is in de praktijk heel handig. Door hier licht op te leunen maak je echt contact met de telescoop en haal je lichte windtrillingen iets weg. Ook geeft het iets steun wat het voorover kijken (vanwege de schuine inkijk) iets ontspannender maakt. Bij de standaard vergroting vind ik de hoofdsteun erg prettig (vooral om de juiste kijkpositie snel te vinden), maar met de converter gebruik ik hem liever niet want door de sterkere vergroting geeft iedere aanraking ongewenste en storende trillingen.

Rechts naast de hoofdsteun zit een soort vizierkijkertje. Ik heb dat nooit goed begrepen (het zit op iedere telescoop van Swarovski), maar het schijnt dat veel mensen die door een telescoop met schuine inkijk kijken, moeite hebben met het richten en het vinden van bijvoorbeeld de vogel. Zelf heb ik de nodige ervaring en heb ik een vogel vrijwel altijd direct in beeld, maar als dat niet lukt dan kan je dit vizier gebruiken. Als je dat richt op je object (vogel) en je daarna door de telescoop kijkt, dan zit je aardig in de buurt van de vogel. Het makkelijkst werkt het om met je linkeroog op circa 20 cm afstand naar het vizierkijkertje te kijken en met je rechteroog naar het object. Staat het midden van het vizierkijkertje op het object dan zit je redelijk goed. Zelf gebruik ik het vizierkijkertje nooit, ik zou het er liever af halen, dan blijft er ook niets achter hangen. Dit schijnt wel te kunnen, maar heb het niet gedaan. Afbreken kan je altijd 🙂

Natuurlijk heeft de BTX-ocualir-module twee kijkopeningen. Deze zijn voorzien van opdraaibare eyecups (oogschelpen) die 100% gelijk zijn aan de eyecups van de Swarovision verrekijker EL 32. Op internet kwam ik vooraf al tegen dat deze eyecups te klein zouden zijn en dat ze beter die van een EL42 hadden kunnen gebruiken. Dat maakte me nieuwsgierig. Ik heb de proef op de som genomen en en even een eyecup van een EL 42 en een EL 32 met elkaar vergeleken en … de eyecups zijn zo goed als gelijk qua diameter! Voor het kijkcomfort maakt het dus niets uit. De eyecups zijn voor mensen zonder bril goed uit te draaien. Kijk je met ingedraaide eyecups en zonder bril, dan zie je al snel zwarte vlekken. Kijk je met uitgedraaide eyecups met bril, dan krijg je een veel te smal beeldveld. Dus met bril de eyecups indraaien en zonder bril de eyecups uitdraaien (net als bij een verrekijker). Nu zijn er mensen waarbij de bril vrij dicht op de ogen staat. In dat geval moet je de eyecups misschien een klein stukje uitdraaien om zwarte vlekken in beeld te voorkomen. Geen probleem want deze eyecups gaan trapsgewijs uit. De eyecups zijn zogenaamde wisselstukken, dat houdt in dat u ze altijd kunt vervangen als ze te stroef gaan of als er teveel zand tussen zit. Ook willen de rubberen randen wel eens los gaan. De betere Swarovskidealers (waaronder het Vogelinformatiecentrum) hebben deze altijd op voorraad en vervangen ze gratis voor u. De BTX heeft een zogenaamde eyerelief van 21 mm en dit is extreem. Dit houdt in dat je met je ogen tot wel 21mm afstand van het glas mag komen zonder versmalling van je beeldveld te krijgen. Bij de meeste verrekijkers (en zeker bij telescopen) is dit getal – deze afstand – kleiner, dus heb je als brildrager al snel een smaller beeldveld. Met deze BTX is dat niet zo.

De kijkopeningen zijn eenvoudig op breedte van je ogen te zetten. Let op: dit is erg belangrijk!. Bij een sterke vergroting luistert dit erg nauw. Staan de kijkopeningen niet op de juiste breedte, dan heb je snel zwarte vlekken (bij een te brede stand) of een smal beeldveld (bij een te smalle stand). Het veranderen van de kijkbreedte gaat relatief zwaar. Dat moet ook wel, want je wil niet dat het zomaar verandert. Maar als je een vogel in beeld hebt en je zou de breedte willen veranderen dan verdraait de kijkrichting al snel een beetje waardoor de vogel uit beeld is. Maar staat de kijkbreedte goed, dan blijft hij goed staan.

Aan de rechter kijkopening zit nog een ring om de dioptrie-correctie in te stellen. Net als bij verrekijkers. Iedereen heeft iets verschil in sterkte tussen het linker- en rechter oog. Bij circa 70-80% van de mensen is dit verschil zo klein dat beide kanten van de kijker gelijk mogen zijn. Maar soms is het verschil iets groter. Dan kan je aan één kant van de kijker het oculair zo instellen dat dit verschil wordt gecompenseerd, waardoor beide ogen toch weer even scherp zijn. Als u een bril draagt, hoeft u nooit iets in te stellen (qua dioptrie); als het goed is, is dit verschil verwerkt in de beide brillenglazen.

Dan nog het scherpstellen; dit moet u bij een telescoop echt zelf doen. De focusring zit bij Swarovski geïntegreerd in het lensdeel. Dus u draait aan een soepele brede ring aan het begin van de lens. Swarovski heeft ervoor gekozen dat het aantal wentelingen om van heel dichtbij naar heel ver weg scherp te stellen behoorlijk groot is. Dit betekent aan de ene kant dat je heel secuur kunt scherpstellen. Dat is prettig. Aan de andere kant kan je soms de weg kwijt raken als je net op iets heel dichtbij hebt scherp gesteld en daarna een vogel aan de horizon ziet vliegen. Dat kost dan enkele seconden. Het is het een of het ander. Persoonlijk vind ik het heel precieze scherpstellen zonder dat je er voorbij draait wel erg prettig. Dat ik van close focus heel snel naar oneindig moet, komt toch niet zo vaak voor.

In de BTX is dezelfde optiek gebruikt als in de ATX module,dus Swarovision-kwaliteit. De telescoop heeft dus dezelfde hoogwaardige eigenschappen als de befaamde EL-verrekijker. Glas met een hoge lichttransmissie, een zeer natuurlijk kleurbeeld met een goed contrast dat niet overdreven is, en natuurlijk de niet meer weg te denken field-flattener lenzen. Deze extra lenzen zorgen ervoor dat de bekende ronde vertekening (die eigenlijk heel normaal is bij rond geslepen lenzen), wordt gecorrigeerd. Ons oog ziet door deze lenzen geen vertekening meer en hierdoor ook veel minder randonscherpte. Dit heeft tot gevolg dat het beeld van rand tot rand bruikbaar is. Veel mensen zeggen: je kijkt toch alleen maar door het midden van het beeld. Dat klopt wel, maar onze ogen scannen ongemerkt alles af, van links naar rechts en onze hersenen verwerken al die info; hoe minder onscherpte en vertekening er is, hoe rustiger het beeld en hoe meer ontspannen je kunt kijken. Met andere woorden: je kan veel langer geconcentreerd blijven kijken omdat het minder vermoeiend is. Nu zijn er mensen (gelukkig echt heel weinig) waarbij de field flattener lenzen een ongewenste uitwerking hebben. Bij deze mensen wordt de correctie die het deze lenzen geven als verstoring ervaren waardoor het beeld juist onrustig wordt in plaats van rustig. Dit gebeurt als er relatief snel van links naar rechts of andersom bewogen wordt. Omdat je met een telescoop nooit zo snel kan bewegen (en toch kunt blijven kijken), treedt dit verschijnsel bij de BTX niet op.

Gebruik in de praktijk:

In de praktijk blijkt dat de BTX in combinatie met een 95mm lens (dus de zwaarste combinatie) erg goed en comfortabel te hanteren is. Tijdens een lekkere wandeling (en dat is in Oostenrijk altijd tegen een helling op) is het totaal gewicht prima te dragen. Toch zal dit voor iedereen weer anders zijn. De 95 mm is geen combi waar je de hele dag voor je plezier mee loopt, dan kies je toch eerder de 85 of 65mm. Qua licht kom je met een 95mm echt nooit wat tekort. Zelfs met donker weer in een dennenbos blijft er een mooi contrastrijk beeld over. Ook met een 85mm of zelfs 65mm lens (de lichtste combinatie) heb je vrijwel altijd voldoende licht om een verbluffend mooi beeld te hebben. Wat je wel merkt. De lenzen hebben alle drie een statiefaansluiting die bedacht is om de lens in combinatie met het lichtere ATX-oculair in balans te houden. In combinatie met het zwaardere BTX-oculair is de balans niet meer helemaal goed of zelfs ver te zoeken. De BTX in combinatie met een 95 mm lens is met een beetje goede statiefkop wel in balans te houden. De 600 gram extra gewicht aan de achterzijde maakt met de 95mm lens aan de voorzijde niet heel veel uit en het geheel blijft goed hanteerbaar. Bij de 85mm lens is dat iets minder en u raadt het al, bij de 65mm lens is de telescoop eigenlijk niet goed in balans te houden. Eigenlijk is de BTX is in combinatie met iedere lens, aan de achterzijde iets tot veel te zwaar en heeft dus de neiging achterover te zakken. Hierdoor raak je de vogel snel kwijt uit beeld. Dit is op meerdere manieren op te lossen. Sommige statiefkoppen (bijvoorbeeld die van Manfrotto of Benro) hebben een snelkoppelingsplaat die je iets meer naar voren kan plaatsen. Hiermee kan je meer balans zoeken. Ook zijn er langere snelkoppelingsplaten voor deze statiefkoppen te krijgen waardoor je BTX-combinatie prima kan balanceren. Swarovski heeft zelf ook een goede oplossing. Speciaal voor de BTX is er een nieuwe balance Rail uitgebracht. Deze vernieuwde balance rail, die ook op de ATX, STX, ATS, STS, ATM en STM telescopen past, maakt het mogelijk om iedere telescoop perfect in balans op een statiefkop te plaatsen. Of je nu wilt digiscopen of alleen wilt observeren, de nieuwe balance rail is een mooie aanwinst. Deze nieuwe balance rail zal de voorgaande rail vervangen.

Er moest wel een nieuwe balance rail komen want Swarovski brengt ook een optionele ME 1,7 uit. Dit is een converter die een vergrotingsfactor heeft van 1,7x de originele vergroting. Dus de BTX geeft met de 65mm en 85mm een 50x vergroting in plaats van een 30x vergroting en met de 95mm lens zelfs een vergroting van 60x in plaats van 35x. Deze nieuwe teleconverter past ook op de ATX combinaties. Dan krijg je een zoombereik van 42x tot en met 100x op de 65mm en 85mm lenzen en van 50x tot maar liefst 120x met de 95mm en 115mm lens. Dit geeft dus ongekende mogelijkheden; geen enkele (kleur)ring blijft meer onafgelezen. Omdat de teleconverter tussen de lens en de oculairmodule komt, wordt de gehele combinatie circa 4 cm langer. De balance rail moet in beide mogelijkheden passend zijn, zowel zonder als met converter. Hier heeft Swarovski iets op gevonden. De achterste ondersteuning van de balance rail is naar achter verstelbaar en het voetje dat de oculairmodule moet ondersteunen is in hoogte verstelbaar. Dit is handig want daardoor druk je de telescoop aan de achterzijde iets omhoog waardoor hij niet meer op de statiefaansluiting veert. Dit voorkomt onnodige trillingen. Hierdoor wordt het langdurig observeren met hoge vergroting een stuk aangenamer.

Terug naar de praktijk. Zoals al eerder genoemd is het belangrijk de oogafstand en de opdraaibare eyecups goed in te stellen. De hoofdsteun instellen helpt ook. Zelf bemerkte ik dat het gebruik van de hoofdsteun bij gebruik van de teleconverter meer trilling gaf. De vergroting wordt dan zo groot dat iedere aanraking verstorend werkt. Het is onmogelijk om je hoofd 100% stil te houden. Iedere beweging zie je dan in je telescoop. Met converter vond ik het prettig om de hoofdsteun in te draaien zodat ik met mijn hoofd niets aanraakte. Dan had je een mooi scherp beeld. Natuurlijk loopt de pure scherpte iets terug, maar ik vind de converter heel goed bruikbaar. Ook qua licht merk je niet heel veel, natuurlijk verlies je licht, maar ook dit viel me erg mee. Het is minder dan je bij fotografie merkt. Wel wordt je beeldveld een stuk smaller. Daarom denk ik dat je de converter niet gaat gebruiken bij langdurig observeren of bij zeetrek. Maar bij tellen, determineren of het aflezen van ringen kan het een heel handig hulpmiddel zijn. De adviesprijs van de converter is € 460,00, niet goedkoop, maar voor het extra wat hij biedt: zeker de moeite waard. De hoofdsteun werkt voor mij wel goed bij de vergroting van 30x en 35x (dus zonder converter) Door de hoofdsteun heb je snel de juiste positie achter de telescoop te pakken en maak je optimaal gebruik van het beeldveld. Sta je niet goed achter je telescoop dan heb je snel een smaller beeld. Met een ATX telescoop of andere “gewone” een-oog telescoop kan je snel vanuit een andere hoek even door de telescoop van iemand anders kijken. Dat lukt bij de BTX niet zo gemakkelijk. Je moet er eerst goed recht achter staan of zitten zodat je ogen echt zo haaks mogelijk in de lenzen kijken. Pas dan heb je het juiste en optimale beeld. De eerste uren is dat even wennen, maar na wat oefening weet je al snel niet beter. Ook hieruit merk je dat deze telescoop echt tot zijn recht komt bij langdurig kijken en genieten.

Er komen ook vragen of je met de BTX kan digiscopen. Ja dat kan, echter alleen met een telefoon. De bekende APO-adapter past niet op dit oculair. De inmiddels overbekende smartphone-adapters passen in combinatie met de EL32 ring wel op dit oculair. Creatieve mensen suggereren zelfs om met één oog te kijken en door het andere oculair te fotograferen. Dat heb ik niet uitgeprobeerd. Echter gezien het feit dat je redelijk perfect achter deze telescoop moet staan, zal digiscopen en tegelijkertijd kijken niet mee vallen, maar het is wel een leuk idee.

Speciale BTX toebehoren

Natuurlijk zijn er ook een aantal speciale toebehoren ontwikkeld. Genoemd hebben we de speciale teleconverter ME 1,7 die de vergroting van de ATX of BTX met 1,7 extra vergroot. Deze teleconverter past tussen de lens en de oculairmodule (zowel ATX als BTX). Vergrotingen tot maar liefst 120x zijn dan mogelijk met de ATX95/115 of een vaste vergroting van 60x met de BTX95/115. Deze teleconverter bestaat maar uit drie glaselementen. Dit is al voldoende omdat de oculairmodule en lensmodule al tot bijna perfect gecorrigeerd is, het enige wat de converter moet doen is extra vergroten. Alle glaselementen zijn goed gecoated en de converter voelt licht, maar toch degelijk aan. Aan de zijkanten staan alle mogelijke vergrotingscombinaties (afhankelijk met welk oculair en welke lens je hem gebruikt). Ik zie maar één minpuntje. Het wisselen kost altijd tijd en je verschuift je beeld bijna altijd wel iets, waardoor het na het wisselen weer opnieuw zoeken is. Ook ben je met deze converter geneigd om weer verder te gaan kijken, houd er dan rekening mee dat luchtinvloeden, zoals warmte trillingen, een onevenredig groot effect op je beeld, en dan vooral de scherpte gaan hebben. Gebruik je hem om nog meer detail op een normale afstand te zien, dan is het een perfecte aanvulling. Voor de adviesprijs van € 460,00 denk ik dat dit een must have is voor alle ATX en BTX bezitters.

Stay On Case
Ook voor de BTX komt er een stay on case. Het lensdeel blijft gelijk aan het bestaande deel van de stay on case, maar voor de BTX-oculairmodule komt er een aanvulling. Voor € 227,00 koopt u er een bescherming bij. De bescherming zit in het geval van de BTX niet meer gekoppeld aan de lensbescherming (iets wat bij de ATX-combinatie nog wel het geval is). Dit kan ook niet, omdat zou de teleconverter er anders niet meer tussen gezet zou kunnen worden. Heeft u een oude ATX stay on case dan kunt u bij gebruik van de teleconverter de verbinding (drukker) gewoon loslaten. Natuurlijk voegt de stay on case extra bescherming toe. Zeker door het iets hogere gewicht is de BTX ook weer iets gevoeliger voor schokken. Een stay on case vangt dit deels op. De telescoop wordt er niet extra waterdicht door. Bij zeetrek is een stay on case vaak weer lastig. Enerzijds wappert hij altijd in de wind en anderzijds komt alles onder het zand en dat kost extra veel schoonmaaktijd. Schaf je bij je ATX-combinatie nu een BTX aan en wil je daarbij ook een stay on case, houd er dan rekening mee dat het nieuwe deel weer mooi groen van kleur is, en je oude deel verbleekt groen. Snel in de zon en ook je nieuwe deel zal weer verbleken.

Statiefkop PTH
Speciaal voor de BTX heeft Swarovski een zogenaamde schommelkop uitgebracht. Deze PTH is gebaseerd op de bekende Swinghead uit de telefotografie. Deze kop heeft iets meer frictie waardoor de telescoop, mits goed uitgebalanceerd op de balancerail,  altijd in positie blijft. De kop heeft nog een primeur. Als je langzaam van links naar rechts draait, geeft hij een frictie door vloeistof (zogenaamde vloeistofdemping) waardoor je hele vloeiende bewegingen kan maken al ware het een videokop. Echter wil je sneller van links naar rechts (of andersom) dan is er nauwelijks frictie. De kop is voorzien van een arca swiss (een steeds meer voorkomende snelkoppelingsstandaard in de fotowereld) snelkoppelingsplaat (hieronder meer over arca swiss). Mijn eerste ervaringen met deze kop zijn niet alom positief. De kop doet wat hij moet doen. Echter ik kom zelf uit de professionele videowereld en weet dat een goede statiefkop goud waard is. Hij moet gewoon stabiel zijn en zonder haperingen draaien, welke kant maar op. Door het omvangrijke ontwerp van een Swinghead is de kop groot en heeft ie een lange (hoge) kant waar alles aan hangt. Iets is pas sterk als het een beetje meeveert. Dit geeft dus beweging, en dat is precies wat je niet wilt hebben. Bij fotografie is een beetje meeveren niet erg, want sluitertijden zijn snel genoeg, maar als je lekker zit te genieten (net als je filmt) dan zie je iedere beweging en trilling en dat gaat storen. Daarnaast vind ik de kop duur (€ 962,00), het is alleen maar de kop. Mijn advies: ga voor een goede videokop. Die hoeft niet duurder te zijn, sterker nog, die zijn er vaak voordeliger. Dan kan je stabiele bewegingen maken en het ontwerp is vaak compacter. Laat je dus goed adviseren en probeer ze uit.

De Balance Rail (type III alweer) is al uitgebreid aan bod gekomen. Hij is geschikt voor iedere gangbare telescoop van Swarovski (helaas past de oude AT80 niet hierop). De balance rail heeft een tweedimensionaal verstelbare achterzijde. In de lengte (in verband met de verschillende modellen en in verband met het gebruik van de teleconverter) en in de hoogte, waardoor de vering verminderd wordt.  Het door ons geteste exemplaar was nog een prototype en geen productie-exemplaar. Ik hoop dat de hoogteverstelling aan de achterzijde nog iets hoger verstelbaar wordt, waardoor je de telescoop nog strakker kunt zetten. Dan zou je nog minder trilling hebben dan met dit exemplaar. Verder kan je met deze balancerail de gehele telescoop verder naar voren op de statiefkop plaatsen waardoor het geheel precies uit te balanceren is. Of je nu een BTX met een 65mm combineert of achter je ATX een hele zware fotocamera hangt, maakt dan niet uit. Met deze balance rail is er altijd een goed evenwicht te vinden.

Zelf vind ik dit in combinatie met de BTX een must have. Je kan eigenlijk (op de 95 na) niet zonder. Anders ligt het zwaarte punt teveel naar achteren. Ook met digiscopen in combinatie met een ATX  of ATS is dit een heerlijke balance rail. De prijs wordt € 246,00.

Kleine wijzigingen

Swarovsi heeft sinds de introductie van de ATS-telescoop het voordeel gehad dat het statiefvoetje rechtstreeks paste in de statiefkop van Swarovski zelf en in enkele andere statiefkoppen (onder andere de Manfrotto 128RC). Swarovski stapt met het uitkomen van de BTX over op een ander systeem. Ze kiezen vanaf nu voor een voetje dat rechtstreeks past op de Arca Swiss-aansluiting. Arca Swiss is een zogenaamde zwaluwstaartplaat die geklemd wordt op de statiefkop. Deze plaat is beveiligd tegen uitglijden;  de telescoop kan er bij losdraaien niet uitsliden. Je kunt de telescoop los halen door een klem aan één zijde geheel los te draaien. Onder het statiefvoetje zitten natuurlijk ook de normale schroefaansluitingen die er altijd hebben gezeten (1/4 en 3/8 schroefdraad). Dus je kunt onder je telescoop ieder type snelkoppelingsplaatje bevestigen. Ook onder de balance rail kan ieder andere snelkoppelingsplaatje bevestigd worden. Dus je zit door deze wijziging aan de statiefvoet nergens aan vast. De oude statiefvoetjes zullen in de loop van deze zomer langzaam verdwijnen en er zullen steeds meer lenzen met het nieuwe type statiefvoet op de markt kopen. Op dit moment is nog onduidelijk of deze wijziging ook wordt doorgevoerd op de ATS/STS modellen.

Samenvatting

De BTX van Swarovski is een nieuwe oculairmodule waar je met twee ogen tegelijkertijd doorheen kunt kijken. In combinatie met de bestaande 65mm, 85mm of 95mm lenzen creëer je één van de mooiste en meest comfortabele telescopen ooit. Zoals we van de ATX/STX serie al gewend waren, is het beeld ongekend scherp, mooi contrastrijk en natuurlijk van kleur zonder verkleuring. Er ontstaan geen kleurrandjes en de randen van het beeld vertekenen niet en zijn mooi scherp. Ondanks dat deze combinatie niet kan zoomen (je hebt een vaste vergroting van 30x of 35x of met optionele teleconverter 50x of 60x) heb je na vele uren gebruik niet het gevoel dat je grotere vergrotingen mist. Als je deze telescoop aanschaft, zal je in het begin even  moeten zoeken naar de juiste kijkhoek en instelling van de oogafstand, eyecups en eventueel hoofdsteun. Als je dit eenmaal gewend bent, heb je een ongeëvenaarde kijkervaring. Doordat je twee ogen kunt gebruiken, krijg je een beeld alsof het echt zo dichtbij is, de lichtsterkte is ongekend en de scherpte optimaal. Er is geen vertekening waar te nemen en de randen zijn superscherp. De telescoop is qua omvang wel wat groter en natuurlijk zwaarder dan zijn ATX (eenoog) tegenhanger. Mocht je op zoek zijn naar de meest ideale telescoop om over zee te kijken, heb je moeite om met één oog te kijken, wil je de meest opzienbarende telescoop, en wil je gewoon het beste wat er is, dan moet je deze telescoop zeker komen testen. Het is niet aan mij om uit te maken of het duur is, iedereen ziet dat het veel geld is, maar om deze kwaliteit op deze manier aan te bieden, denk ik dat deze telescoop zijn geld waard is. Inmiddels weten we allemaal dat Swarovski Optiek lang meegaat, een hoge restwaarde houdt, en dat de firma Swarovski uitstekende service verleent.

Kom hem zelf testen, want dat blijft bij optiek de enige manier om te beoordelen of iets bevalt of niet!

                           Kijk hier in onze webshop voor alle Swarovski Optiek die verkrijgbaar is.