Review Swarovski ATX / STX / BTX 115 mm lens
10 september 2020
Op basis van het ATX concept is er een nieuwe lens beschikbaar gekomen, schrik niet, een 115 mm lens. Deze ontzettend lichtsterke lens is de kroon op de modulaire telescoop familie ATX / STX /BTX. Door de drie verschillende oculairmodules en de vier verschillende lensmodules zijn er nu maar liefst 12!!! telescoop combinaties mogelijk. 4 telescopen met schuine inkijk (ATX65, ATX85, ATX95 en ATX115), 4 telescopen met rechte inkijk (STX65, STX85, STX95 en STX115) en 4 telescopen met dubbele inkijk (voor twee ogen), (BTX65, BTX85, BTX95 en BTX115).
Hier enige extra info over het hele modulaire concept van Swarovski ATX/STX/BTX
De ATX/STX/BTX-telescopen hebben een modulair, ergonomisch design waarmee je de wereld heel anders ziet. Drie oculairmodules en vier objectiefmodules met SWAROVISION-technologie bieden samen in totaal twaalf verschillende telescopen, geschikt voor elke observatiesituatie. De ATX/STX/BTX-telescopen staan ook voor eenvoudig gebruik. Voor het eerst zitten de zoom- en de scherpstelring nu vlak naast elkaar, zodat je de telescoop intuïtief en snel met één hand kunt bedienen. Deze nieuwe familie telescopen is verkrijgbaar bij gespecialiseerde dealers en kan worden aangevuld met speciaal ontwikkelde digiscoping-oplossingen en talloze toebehoren. Overigens heeft de BTX geen zoom.
Of je nu in Costa Rica bent om vogels te observeren, een dag in het moeras doorbrengt of geduldig de kustlijn aftuurt, elke observatiesituatie vereist weer andere optische instrumenten en ook je persoonlijke voorkeur speelt natuurlijk een rol. Met de nieuwe ATX/STX/BTX-telescoopfamilie van SWAROVSKI OPTIK kan je je aan elke situatie aanpassen zonder concessies te doen aan prestaties of functie. Optische helderheid, gebruiksvriendelijkheid, ergonomisch design en modulaire flexibiliteit zijn samengebracht en hebben een ware revolutie veroorzaakt in de geschiedenis van de telescoop en vormen inmiddels de nieuwe standaard.
Modulair en prettig draagbaar: ongekend veelzijdig
Met de ATX/STX/BTX-familie heeft SWAROVSKI OPTIK de telescoop opnieuw uitgevonden. Voor het eerst kan je de prestaties van de telescoop aanpassen door het objectief te verwisselen, al naar gelang de situatie waarin je de telescoop wilt gebruiken. Drie oculairmodules en vier objectiefmodules met een diameter van 65, 85, 95 en 115 mm kunnen worden gecombineerd tot in totaal twaalf verschillende telescopen !!!.
Opzienbarende scherpte en prestaties
Het spreekt voor zich dat de ATX/STX/BTX-telescopen gebaseerd zijn op SWAROVISION-technologie van SWAROVSKI OPTIK en een voor een telescoop ongeëvenaarde optische kwaliteit hebben. De gebruikte Field Flattener-lenzen zorgen voor een vrijwel vlak beeld. Dit betekent dat zelfs de fijnste structuren haarscherp worden gereproduceerd tot aan de rand. Het innovatieve en unieke optische design, inclusief HD-lenzen, biedt een aanzienlijk verbeterde resolutie, is rijk aan contrast en intensiteit en geeft een opmerkelijke neutrale kleurweergave. De ATX/STX telescopen vallen op door hun zoombereik van 25-60x voor de 65mm en 85 mm en 30-70x voor de 95mm en 115mm en bieden tevens een zeer ruim gezichtsveld (tot 41 m/1000 m). De BTX heeft met de verschillende lenzen een bereik van 30x (met de 65 en 85mm lens) of 35x (met de 95 of 115mm lens). De BTX heeft dus geen zoommogelijkheid. Door de grote afstand die tussen het glas van het oculair en het oog mag zitten, kunnen ook (zonne)brildragers volledig van de voordelen profiteren, want het kijken wordt nog comfortabeler. En ook zij kunnen de onnavolgbare randscherpte en het grote gezichtsveld ervaren. Geavanceerde coatings (SWARODUR en SWAROTOP) verbeteren de kleurweergave en transmissie, zelfs tijdens de schemering, en SWAROCLEAN-coatings aan de buitenzijde van de lenzen zorgen voor een antihechtende werking, waardoor de lenzen minder snel vuil worden.
De 65 mm, 85 mm en 95 mm lens waren al vanaf het begin van dit modulaire concept op de markt en hebben Swarovski direct op het hoogste niveau in telescopenland gebracht. Nu is de familie dus uitgebreid met een grote broer 115 mm. Dit is dus echt heel veel groter dan de 95 mm. De glasoppervlakte is echt indrukwekkend. Dit heeft als nadeel dat het gewicht helaas ook indrukwekkend is. De lens is 760 gram zwaarder dan de toch al niet lichte 95 mm lens. Een ATX115 compleet weegt 2910 gram, bijna 3kg dus. De lengte is maar 14 mm langer dan een 95 lens, dus daar zit nauwelijks verschil in. Ook de kortste scherpstelafstand is gelijk aan de 95 mm. Circa 4,8 meter. Dat is natuurlijk best dichtbij voor zo’n sterke telescoop.
Swarovski claimt dat je met deze lens details kunt zien die andere niet zien!!. Dat is nogal een bewering. Ik moet zeggen dat ik onder normale lichtomstandigheden geen groot verschil kan zien met de 95 mm lens. Ook niet bij de sterkste vergroting (70x). Eigenlijk vind ik zelf dat ik ook nauwelijks verschil zie met de 85 mm, en die is toch echt een stuk kleiner (7 cm korter) en lichter (1 kg lichter). Natuurlijk zoomt een 85 maar tot 60x en gaat de 115 mm tot 70x. Maar de 85 mm begint op 25x en de 115 mm begint net als de 95 mm op 30x zoom. Dit geeft voor sommige toepassingen net een wat smaller beeld dan op 25x zoom bij de 85 mm.
Is er dan geen verschil?? Jazeker, als je de lens wat later op de avond gaat vergelijken dan ontstaat er met de minuut meer verschil. Zeker bij de hogere vergrotingen. Op een goed moment begint ook een 85 mm met inzoomen al donkerder te worden, de 95 mm en 115 mm blijven dan nog erg licht. Uiteindelijk gaat ook de 95 donkerder worden bij het inzoomen en dan zie je opeens verschil met de 115 mm. Die blijft het langst helder en daarbij kan je het langst tot de maximale waarde inzoomen zonder details te verliezen. Geweldig. Hiermee heeft Swarovski toch wel een heel sterk staaltje afgeleverd wat niemand tot op heden heeft kunnen evenaren.
Sommige gebruikers zijn vooral actief met het aflezen van (kleur) ringen. Die mensen gebruiken ook vaak de 1.7x extender (ME1.7). Deze geeft een extra vergroting aan de ATX / STX /BTX van 1.7x. Maar dit stukje glas kost ook wat licht. Als je de extender tussen de ATX module en de 115 mm lens inzet merk je daar niets van. Bij de andere lenzen die je toch wel iets verschil waarbij het beeld iets donkerder wordt.
Er is nog een toepassing waar de 115 mm duidelijk meerwaarde heeft, dan is met de APO TLS adapter. Hiermee kan je met een systeemcamera of spiegelreflexcamera door de telescoop fotograferen. Iedereen die wel eens foto’s maakt door een telescoop, weet dat je liefst een hoge sluitertijd hebt. Echter door de grote vergroting door een telescoop houd je niet zoveel licht bij de camera over. Deze 115 mm lens geeft bij die toepassing echt winst. Eigenlijk onder alle omstandigheden. Als je fanatiek bent in digiscoping en je wilt de beste telescoop, dan is mijn advies nu duidelijk. Ga voor de 115 mm lens.
Het mooie van het gehele Swarovski Modulaire concept is dat er voor iedereen een eigen topmodel is. De lenskwaliteit is nog steeds ongeëvenaard. De scherpte is subliem, de kleurechtheid ook, de randscherpte is top en de breedte van het kijkveld is ook goed. Wil je veel lopen dan kies je de ATX/STX 65 of 85 mm. Beide zijn prima te hanteren. De 85 mm geeft echt een stuk meer details weer bij gebruik van een hogere vergroting dan 40x bij donker weer. Ook voor zeetrek vind ik de 85 mm een aanrader, omdat ik liever met 25x kijk dan met de kleinste vergroting van de 95 mm die 30x is. Maar nu de 115 mm er is, laat die met heel donker weer (en dat is het vaak met zeetrek) toch meer details zien als je plotseling even wilt inzoomen. Wellicht is dit belangrijker dan die paar meter breder beeld, maar dat is een persoonlijke afweging.
Eindoordeel is dat deze lens gewoonweg het allermooiste stuk glas is waar ik ooit door heb mogen kijken. Het is ongelofelijk wat er mogelijk is. Echter het gewicht (en omvang) is toch echt wel een dingetje. Dat moet je wel willen meenemen.
Met de komst van deze lens wordt een keuze niet gemakkelijker. Persoonlijk vind ik de lens te zwaar en te groot (vond ik bij de 95 ook al) om mee te lopen. Als het alleen om observeren gaat en je er ook een stuk mee wilt lopen dan blijft mijn favoriet de 85 mm lens. Wil je gaan fotograferen door de telescoop en vind je gewicht geen probleem dan heb je met de 115 mm lens echt een topper in huis. Beter bestaat er echt niet. Dit geldt ook als je veel met de extender (ME1.7) werkt, ook dan is het extra licht dat de 115 mm geeft pure winst.
Ik had ze bewust nog niet eerder genoemd, anders was je misschien al afgehaakt met lezen. De prijzen. Dit extra stuk glas geeft de lens toch een serieuze meerprijs. De adviesprijs van de 115 mm lens alleen is € 2.870,00 Hiermee komt een ATX/STX115 compleet op een adviesprijs van € 5.130,00 en een BTX115 compleet op € 5.550,00. Ook op dit gebied zet Swarovski een nieuwe norm.
Natuurlijk krijgt het Vogelinformatiecentrum de 115 mm lens in huis. Vanaf begin oktober zal hij bij ons te bewonderen zijn. Op dit moment is hij al te bestellen in de webshop, de eerste bestellingen worden vanaf 12 november uitgeleverd.
Let u op, koop Swarovski producten alleen bij de officiële Swarovski dealers waar u de modellen ook kunt testen (of die ook een fysieke winkel hebben). Hiermee voorkomt u problemen met service of garantie.
Met dank aan Mark Collier voor enkele foto’s.
